عمر فرشبافی ایرانیان به حدود 2 تا 3 هزار سال پیش از ولادت میرسد. در حفاری‌های شهر سوخته و محوطه‌های باستانی میان‌النهرین، وسایل و ابزارآلات قالی‌بافی یافت گردیده قالیشویی خوب در مشهد که نماد از عمر 4 تا 5 هزار ساله اشاعه این هنر کاربردی در کشور ایران زمین دارااست.
البته سؤال مهم اینکه، آیا فرش و قالی و قالی‌کوچک باهم فرق دارا هستند؟ آری! دارا‌هستند. به هرگونه گستردنی بافتنی «فرش» میگویند که مشمول قالی ،گلیم ، جاجیم ، زیلو ، پلاس و... می گردد البته به فرش پرزدار «قالی» گفته می شود و اما آن چیزی که سبب می شود قالی از قالی کوچک متعدد خواهد شد، متراژ آن میباشد. فرش‌های پرزداری که مساحت آنان 6 متر به بالا باشد، قالی نامیده می گردد و به فرش‌های پرزداری که مساحت آنان 6 متر یا این که کمتر از آن باشد «قالی‌کوچک» میگویند. خوب میباشد بدانید که کوچک‌ترین قالی‌کوچک‌ها را هم با مساحت یک تا یک و نیم متر، برای پشتی می‌بافند.
چرا یک قالی گران‌خیس میباشد، یک قالی ارزان‌خیس؟
کارشناسان قالی معتقدند قیمت هنری یک قالی یا این که قالی کوچک به نقشه ، ترازو به کارگیری از رنگ‌های طبیعی و هماهنگی قرارگرفتن این رنگ‌ها در کنار هم بستگی دارااست، البته بها یک قالی یا این که قالی‌کوچک بیشتر به نقشه و رنگ ، محصول نخ ، تار و پود و پرز آن و ریزبافی و درشت‌بافی آن ربط دارااست.
اشکال قالی را براساس کالا به چندین گروه تقسیم می‌نمایند:
قالی مجموع پشم: فرشی که تار، پود و پرز آن از پشم باشد. این نوع قالی‌ها به عامل فرآورده پرزها درشت بافت می‌باشند. قالی خرسک که از قطور‌ترین پشم‌ها بافته می گردد جزء این تیم میباشد. قالی آحاد پشم مزیت‌هایی همانند بادوام و مقاوم‌بودن ، اقتدار رجوع‌پذیری پرزها بعد از پاخوردن ، توان بالای جذب رطوبت و... را دارد. این نوع قالی سنگین و ارزان‌ارزش میباشد و کمتر می‌قدرت نوع هنری آن را پیدا کرد.
قالی چله پشم: نوعی قالی که چله آن از پشم میباشد اما پرزهایش فقط از پشم وجود ندارد.
قالی کل ابریشم: فرشی که تار و پود و پرز آن تمامی از ابریشم میباشد. این نوع قالی معمولا بسیار ریزبافت میباشد و قیمت هنری زیاد و اما بها متعددی دارااست. اینگونه قالی یا این که قالی کوچک‌ای برخلاف ظواهر قابل انعطاف و نازک و ظریفش، در مقابل لکه‌ها بسیار مقاوم میباشد؛ یعنی در حالتی که آب، چای، نوشابه یا این که هر نوع مایع دیگری را رشد ریختید، مایحتاج وجود ندارد ضربان قلبتان را اندازه بگیرید؛ کافی میباشد آن را با یک دستمال مرطوب و پاره ای شامپو فرش بشویید؛ عین اولش شود.
قالی کف ابریشم: فرشی که چله آن پشم میباشد اما آحاد قضیه آن از ابریشم بافته گردیده است.
قالی گل ابریشم: چله این قالی از پشم میباشد اما گل‌ها و احیانا برگ‌های جانور در نقشه از نخ ابریشم و سایر پرزها از پشم بافته می گردد. این نوع قالی‌ها ممکن میباشد بها کمتری نسبت به قالی کل ابریشم داشته باشند البته قیمت هنری متعددی دارا هستند.
قالی عیب‌دار نخر
عیب و خلل قالی را بهتر میباشد موقع خرید تشخیص دهید، زیرا به احتمال زیاد بعد از پرداخت پول آن و آوردنش به منزل، دیگر بده بستان یا این که پس گرفته نمیشود. ولی عیب و ایرادهای یک قالی چه چیزهایی می تواند باشد؟
دورگه بودن مورد:خوب خوب نگاه فرمائید. گهگاه رنگ نصیب بالای موضوع قالی از رنگ بخش پایینی آن معدود‌رنگ‌خیس یا این که برجسته‌خیس میباشد. دیده ظریف و ریزبینی داشته باشید و در نور و روشنایی، خوب قالی را نگاه فرمایید؛ در شرایطی که 2 رنگ باشد ارزش آن گهگاه تا نصف کاهش پیدا می‌نماید!
اندازه قالی: در‌صورتی‌که اندازه مسافت حاشیه لبه بالایی قالی تا اواسط ترنج، بیشتر یا این که کمتر از 3 سانتی‌متر با اندازه مسافت آنجا تا کناره لبه پائینی تفاوت داشته باشد، از ارزش فرش بسیار نادر میگردد؛ پس توی جیبتان خط‌کش داشته باشید.
عمر فرشبافی ایرانیان به حدود 2 تا 3 هزار سال پیش از ولادت میرسد. در حفاری‌های شهر سوخته و محوطه‌های باستانی میان‌النهرین، وسایل و ابزارآلات قالی‌بافی یافت گردیده قالیشویی خوب در مشهد که نماد از عمر 4 تا 5 هزار ساله اشاعه این هنر کاربردی در کشور ایران زمین دارااست.
البته سؤال مهم اینکه، آیا فرش و قالی و قالی‌کوچک باهم فرق دارا هستند؟ آری! دارا‌هستند. به هرگونه گستردنی بافتنی «فرش» میگویند که مشمول قالی ،گلیم ، جاجیم ، زیلو ، پلاس و... می گردد البته به فرش پرزدار «قالی» گفته می شود و اما آن چیزی که سبب می شود قالی از قالی کوچک متعدد خواهد شد، متراژ آن میباشد. فرش‌های پرزداری که مساحت آنان 6 متر به بالا باشد، قالی نامیده می گردد و به فرش‌های پرزداری که مساحت آنان 6 متر یا این که کمتر از آن باشد «قالی‌کوچک» میگویند. خوب میباشد بدانید که کوچک‌ترین قالی‌کوچک‌ها را هم با مساحت یک تا یک و نیم متر، برای پشتی می‌بافند.
چرا یک قالی گران‌خیس میباشد، یک قالی ارزان‌خیس؟
کارشناسان قالی معتقدند قیمت هنری یک قالی یا این که قالی کوچک به نقشه ، ترازو به کارگیری از رنگ‌های طبیعی و هماهنگی قرارگرفتن این رنگ‌ها در کنار هم بستگی دارااست، البته بها یک قالی یا این که قالی‌کوچک بیشتر به نقشه و رنگ ، محصول نخ ، تار و پود و پرز آن و ریزبافی و درشت‌بافی آن ربط دارااست.
اشکال قالی را براساس کالا به چندین گروه تقسیم می‌نمایند:
قالی مجموع پشم: فرشی که تار، پود و پرز آن از پشم باشد. این نوع قالی‌ها به عامل فرآورده پرزها درشت بافت می‌باشند. قالی خرسک که از قطور‌ترین پشم‌ها بافته می گردد جزء این تیم میباشد. قالی آحاد پشم مزیت‌هایی همانند بادوام و مقاوم‌بودن ، اقتدار رجوع‌پذیری پرزها بعد از پاخوردن ، توان بالای جذب رطوبت و... را دارد. این نوع قالی سنگین و ارزان‌ارزش میباشد و کمتر می‌قدرت نوع هنری آن را پیدا کرد.
قالی چله پشم: نوعی قالی که چله آن از پشم میباشد اما پرزهایش فقط از پشم وجود ندارد.
قالی کل ابریشم: فرشی که تار و پود و پرز آن تمامی از ابریشم میباشد. این نوع قالی معمولا بسیار ریزبافت میباشد و قیمت هنری زیاد و اما بها متعددی دارااست. اینگونه قالی یا این که قالی کوچک‌ای برخلاف ظواهر قابل انعطاف و نازک و ظریفش، در مقابل لکه‌ها بسیار مقاوم میباشد؛ یعنی در حالتی که آب، چای، نوشابه یا این که هر نوع مایع دیگری را رشد ریختید، مایحتاج وجود ندارد ضربان قلبتان را اندازه بگیرید؛ کافی میباشد آن را با یک دستمال مرطوب و پاره ای شامپو فرش بشویید؛ عین اولش شود.
قالی کف ابریشم: فرشی که چله آن پشم میباشد اما آحاد قضیه آن از ابریشم بافته گردیده است.
قالی گل ابریشم: چله این قالی از پشم میباشد اما گل‌ها و احیانا برگ‌های جانور در نقشه از نخ ابریشم و سایر پرزها از پشم بافته می گردد. این نوع قالی‌ها ممکن میباشد بها کمتری نسبت به قالی کل ابریشم داشته باشند البته قیمت هنری متعددی دارا هستند.
قالی عیب‌دار نخر
عیب و خلل قالی را بهتر میباشد موقع خرید تشخیص دهید، زیرا به احتمال زیاد بعد از پرداخت پول آن و آوردنش به منزل، دیگر بده بستان یا این که پس گرفته نمیشود. ولی عیب و ایرادهای یک قالی چه چیزهایی می تواند باشد؟
دورگه بودن مورد:خوب خوب نگاه فرمائید. گهگاه رنگ نصیب بالای موضوع قالی از رنگ بخش پایینی آن معدود‌رنگ‌خیس یا این که برجسته‌خیس میباشد. دیده ظریف و ریزبینی داشته باشید و در نور و روشنایی، خوب قالی را نگاه فرمایید؛ در شرایطی که 2 رنگ باشد ارزش آن گهگاه تا نصف کاهش پیدا می‌نماید!
اندازه قالی: در‌صورتی‌که اندازه مسافت حاشیه لبه بالایی قالی تا اواسط ترنج، بیشتر یا این که کمتر از 3 سانتی‌متر با اندازه مسافت آنجا تا کناره لبه پائینی تفاوت داشته باشد، از ارزش فرش بسیار نادر میگردد؛ پس توی جیبتان خط‌کش داشته باشید.
تفاوت فرش اکریلیک با فرش ماشینی ابریشم